Paryż zimą ma swój niewątpliwy urok… jeśli weekend spędzasz u znajomych albo w dobrym hotelu. Nie w tym tanim i obskurnym, z którego mnie wyproszono. Na szczęście! Inni klienci skarżą się potem oczywiście na stronie Tripadvisor, że to skandal: „Wstyd iż jest taki hotel! Recepcjonista chamski, agresywny, chłodny, robił wrażenie jakbyśmy mu przeszkadzali(…) Zlekceważył nas. 6 pięter bez windy, brudno, brak ciepłej wody, bez regulacji ogrzewania, o 7 rano zbudziły mnie remonty na dachu(…) Na moje reklamacje recepcjonista próbował mnie uderzyć. Unikać!!!”

W Paryżu, stolicy Francji-elegancji takie przyjęcie? W tym samym Paryżu gdzie zimą znowu sporo bezdomnych śpi w podziemnych korytarzach metra. Romowie, cyganie, Fracuzi i Bóg jeden wie kto jeszcze… I na ulicach, pod murem. I Cyganki podchodzące do taksówek pod dworcem kolejowym. Całe to ludzkie mrowisko, do którego mimo niedawnych zamachów kto żyw się nadal pcha z cudzoziemskich krajów. I, jak zwykle, pełno Rosjan i chińscy turyści w tych ciuchach zgrzebnych jakby prosto z fabryki Ajfonów wypuszczeni na przerwę, a na szyjach dyndają im drogie aparaty…

Jest styczeń, wczoraj przyjechałem na weekend do stolicy Francji, po drodze podziwialiśmy z TGV krótką, ale efektowną zadymkę śnieżną i na przemian zielone i białe pola. Teraz wysiadam z metra na stacji Stalingrad. To marna dzielnica o złej renomie. A jeszcze jesienią pod przęsłem mostu spali tu uchodźcy wywiezieni z „dżungli” Calais. Teraz już ani śladu po nich. Rozproszeni, w małych grupkach, kręcą się jednak nadal po okolicy.

Mijam hinduską świątynkę Ganesha, przed nią piętrzą się buty, wewnątrz wesoły kolorowy tłumek: trwa niedzielna puja. Kilka metrów dalej spostrzegam uchodźców: leżą na chodniku pod stertą brudnych kołder i śpiworów, niektórzy chodzą wzdłuż muru, rozmawiają.

Podchodzę do leżących, jest obok nich kobieta, sprawia wrażenie chorej, pozostali to czterej mężczyźni. Wyglądają na wykończonych… Tego dnia w stolicy Francji było ok -3. Dwóch mówi trochę po angielsku. Jeden przyjechał tu z Calais, pozostali dotarli z Afryki przez Italię. W ich oczach widać przeprawę przez Morze Śródziemne, głód, rozpacz, szok, zmęczenie, beznadzieję…

„Polska, Polska, Polska” powtarzają po angielsku jak mantrę, jakby rozważając to obco brzmiące słowo. Wszyscy są z Erytrei. „ Czasami o 4 nad ranem zwija nas policja. Biorą na chwilę na komisariat. No, nie codziennie, ale bywa i kilka dni pod rząd”.

Są otępiali. Podchodzi jakiś facet w zimowej, grubej kurtce, podaje im pudełko z aromatycznie pachnącym hinduskim jedzeniem, uchodźcy powoli biorą te placuszki i kładą między sobą. Mają ruchy jak na zwolnionym filmie… Czasami Francuzi im pomagają, ale nie rządowe organizacje – mówią mi. Jakby mówienie było dla nich wysiłkiem.

Na skraju świata

Tak nazywa się film dokumentalny w reżyserii Clausa Drexel, miał premierę w tutejszych kinach w styczniu 2013. Pokazuje codzienne życie kilku paryskich bezdomnych, włóczęgów, ludzi śpiących pod mostami, na chodnikach, w tunelu pod Sekwaną i korytarzach metra: tych egzystujących na „brzegu świata”… gdzie opieka społeczeństwa już nie sięga. Chodzą po nich szczury, a przecież mimo tego, nadal, ciągle są ludźmi… I mówią o swoim parszywym, pieskim życiu, często z uśmiechem na twarzy, a w tle piękne kadry zimowego Paryża:

Pascal: „To lubię jak zatrzymuje się obok mnie samochód, facet podaje mi dwie siatki i mówi: mam dla Pana zakupy, jedna od mojej kobiety, druga od teściowej!”

Christine zapytana „Co robi jak jest jej zimno” odpowiada po prostu: „trzęsę się…”

„Jak tutaj jesteś, wszystko się dla Ciebie skończyło.”

Venceslav: „Codziennie robię sobie przegląd prasy. Wszystko co dotyczy nauki, kwestii socjalnych, praw człowieka…”

I na koniec jeszcze raz Christine: „Zobacz, jaki piękny śnieg!”