Czytając ostatnią Politykę natknąłem się na krótką notkę, w której autor zacytował jakiś fragment artykułu zamieszczonego w ”Wysokich obcasach”. Przytoczony fragment zwrócił moją uwagę głównie z powodu pomyłki (błędu), który tam się znalazł. Pomyłka ta (ten błąd) wywołał pewną refleksję, którą chcę podzielić się z Czytelnikami.

Wg Polityki cytowany zapis w „Wysokich obcasach” brzmi następująco: „…mają się za buntowników, a ja sądzę, że to grzeczne dzieci transformacji – prymusy, lizusy, konformiści. Dorastali w kraju, w którym czczono…”.

Jak się zapewne, drodzy Czytelnicy, zorientowaliście, moją uwagę przykuł rzeczownik wyrażony w liczbie mnogiej, „prymusy”. Cóż w nim jest takiego dziwnego? Ano to, że jeśli autorka ma na myśli najlepszych w jakiejś grupie, a to wynika z tzw. „kontekstu”, powinna napisać „prymusi”. Nie rymowałoby się może tak ślicznie, ale byłoby zapewne bliższe językowym ideałom.

„Prymusi”, liczba mnoga rzeczownika prymus, w odmianie podobni są do „prymasów”, będących liczbą mnogą słowa „prymas”. Myślę, że niewielu tylko napisałoby w liczbie mnogiej „prymasy”. Ale pomyłki, rzecz ludzka. Wspomniana refleksja nad słowem „prymus” przypomniała mi, że określenie to dotyczyć może także palnika (pamiętam o naftowych i gazowych) do gotowania. Dziś już „prymusy” są rzadko używane. Każdy chętniej korzysta z „kuchenek” lub właśnie „palników”. Ale pokolenie moich rodziców, a zwłaszcza dziadków, powszechnie używało „prymusów”. Tak więc dla palników zwanych prymusami, mianownik liczby mnogiej brzmi właśnie „prymusy”, o czym warto pamiętać.

Przykład przytaczam nie po to, żeby wymądrzać się. Proszę traktować go raczej jako językową ciekawostkę. Coraz mniej takich spotykam w wypowiedziach (wykładach) językoznawców. A szkoda. Może podobne refleksje językowe, publikowane w czytanych powszechnie mediach, przyczyniłyby się do zwiększenia zainteresowania, zwłaszcza młodych ludzi, językiem ojczystym. Z pożytkiem i dla wspomnianych, „zwłaszcza młodych” ludzi, i dla kultury języka, o której dowiedzieć się czegoś możemy np. z podsłuchanych rozmów naszej „elity” politycznej. (Cudzysłów nie jest przypadkowy).