Papież Franciszek encykliką „Laudato si”, okrzykniętą ekologicznym odzwierciedleniem Boga w życiu Kościoła, pokazuje, że jest papieżem na czasie. Otóż nowa encyklika ukazuje się pięć miesięcy przed szczytem klimatycznym w Paryżu. Watro się zastanowić, czy w życiu Gdyni jej mieszkańcy kierują się ekologią i dbają o ich wspólny dom?

Jak wynika z danych, Gdynia liczy sobie 238 899 mieszkańców. Ilość nieruchomości na terenie Gminy Miasta Gdyni, które zadeklarowały segregację odpadów:

• zabudowa do 4 lokali – 59 % segreguje
• zabudowa pow. 4 lokali – 85 % segreguje

Łączna ilość gospodarstw domowych, która zadeklarowała segregację odpadów: 90% To już dwa lata obowiązywania „ustawy śmieciowej”. Obowiązek gospodarki odpadami komunalnymi przejęły gminy. A jak to wygląda w Gdyni?

Podczas X sesji Rady Miasta Gdyni 24 czerwca jedna z podjętych uchwał dotyczyła regulaminu utrzymania czystości i porządku w gminie. Uchwała określa szczegółowe zasady utrzymania czystości i porządku na terenie nieruchomości położonych w granicach administracyjnych Gdyni, dotyczące:

1. wymagań w zakresie utrzymania czystości i porządku na terenie nieruchomości obejmujących:a) prowadzenia selektywnego zbierania i odbierania lub przyjmowania przez punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych lub zapewnienie przyjmowania w inny sposób co najmniej takich odpadów komunalnych jak: przeterminowane leki i chemikalia, zużyte baterie i akumulatory, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, meble i inne odpady wielkogabarytowe, zużyte opony, odpady zielone oraz odpady budowlane i rozbiórkowe stanowiące odpady komunalne,b) uprzątania błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń z części nieruchomości służących do użytku publicznego,c) mycia i naprawy pojazdów samochodowych poza myjniami i warsztatami naprawczymi;
2. rodzaju i minimalnej pojemności urządzeń przeznaczonych do zbierania odpadów komunalnych na terenie nieruchomości oraz na drogach publicznych, warunków rozmieszczania tych urządzeń i ich utrzymania w odpowiednim stanie sanitarnym, porządkowym i technicznym;
3. częstotliwości i sposobu pozbywania się odpadów komunalnych i nieczystości ciekłych z terenu nieruchomości oraz z terenów przeznaczonych do użytku publicznego;
4. innych wymagań wynikających z wojewódzkiego planu gospodarki odpadami;
5. obowiązków osób utrzymujących zwierzęta domowe, mających na celu ochronę przed zagrożeniem lub uciążliwością dla ludzi oraz przed zanieczyszczeniem terenów przeznaczonych do wspólnego użytku;
6. wymagań utrzymywania zwierząt gospodarskich na terenach wyłączonych z produkcji rolniczej, w tym także zakazu ich utrzymywania na określonych obszarach lub w poszczególnych nieruchomościach;
7. wyznaczania obszarów podlegających obowiązkowej deratyzacji i terminów jej przeprowadzania.

Miasto zdecydowało się na pobieranie opłaty śmieciowej od powierzchni. Jestem w stanie zrozumieć, że z punku widzenia interesów miasta, jest to bardzo wygodne rozwiązanie. Pozostaje pytanie, czy w interesie mieszkańców pobieranie opłaty za wywóz nieczystości od metra kwadratowego jest sprawiedliwe?

Władze miasta nie przewidują zmiany systemu opłat za odbiór odpadów od mieszkańców, gdyż ten który jest w Gdyni stosowany od dwóch lat, sprawdza się i jest optymalnym rozwiązaniem generującym, w porównaniu do innych systemów, najniższe koszty przy najefektywniejszych rezultatach.

Jednak jak wynika z informacji od Joanny Grajter Rzecznik Urzędu Miasta Gdyni, władze zaplanowały rewolucyjne zmiany dotyczące „wystawek”.

Stanowisko Urzędu Miasta Gdyni:

„Miasto rezygnuje z dotychczasowego systemu odbioru odpadów wielkogabarytowych w formie tzw. „wystawek” (2 lub 3 razy w roku), na rzecz odbioru tychże na bieżąco, od wszystkich mieszkańców. W budynkach wielorodzinnych wystarczy wystawić przy pergoli śmietnikowej takie odpady, które zostaną bez konieczności powiadamiania firmy sprzątającej, zabrane. W przypadku domów jednorodzinnych wystarczy telefoniczne zgłoszenie. Miasto rezygnuje z dotychczasowej formuły, gdyż się wyczerpała jako coraz mniej skuteczny sposób na porządki w mieście”.

Stanowisko Rzecznika Prasowego Ministerstwa Środowiska Katarzyny Pliszczyńskiej ws. ustawy śmieciowej :

1. Jak Ministerstwo ocenia to, że Gdynia rezygnuje z wystawek? Jakie to może mieć konsekwencje dla środowiska w Gdyni?

Każda gmina samodzielnie decyduje o kształcie systemu zbierania i odbierania odpadów komunalnych na swoim terenie, biorąc pod uwagę własną specyfikę i najkorzystniejsze dla mieszkańców rozwiązania. Obowiązkiem gminy jest stworzenie systemu, w którym mieszkańcy będą mogli pozbyć się wytworzonych przez siebie odpadów komunalnych (czy to poprzez odebranie przez firmę wyłonioną w przetargu czy poprzez możliwość pozostawienia w punkcie selektywnego zbierania odpadów komunalnych czy w inny sposób). Jeżeli system zorganizowany przez gminę jest zgodny z przepisami ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz celami ustawy i prowadzi do prawidłowego zagospodarowania odpadów, pozwalającego na osiąganie poziomów określonych przepisami unijnymi, to należy uznać, że jest on zorganizowany prawidłowo.

Ponadto gminy zobowiązane są do tworzenia punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych, do których mieszkańcy, zgodnie z przyjętymi przez gminę zasadami mogą oddawać odpady. Gminy również mogą ustalić inne formy zbierania odpadów.

2. Czy Ministerstwo planuje zmiany w naliczaniu opłaty śmieciowej?

W lutym 2015 r. weszła w życie ustawa z dnia 28 listopada 2014 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r., poz. 87). Obecnie nie są prowadzone żadne prace legislacyjne w tym zakresie.

3. Czy Ministerstwo dysponuje opiniami Konstytucyjnymi ws. opłaty śmieciowej naliczanej od metr kwadratowy?

Ministerstwo w trakcie prac nad tworzeniem nowego systemu nie zwracało się o opinie konstytucjonalistów w zakresie metody naliczania opłaty zależnej od ilości zużytej wody ani od powierzchni lokalu mieszkalnego.

Pomysł władz miasta Gdyni może dziwić, ale powinien również wywołać dyskusję, w jaki sposób władze Gdyni dbają o środowisko, o nasz wspólny dom. Jak to się ma to tego, co pisze papież Franciszek? Trudno uwierzyć w to, że mieszkańcom będzie się chciało telefonować w celu odbioru śmieci wielkogabarytowych. Można odnieść wrażenie, że miasto nie do końca przemyślało decyzję o zaprzestaniu wystawek w obecnym systemie.

Jest realne ryzyko, że planowane zmiany w odbiorze śmieci wielkogabarytowych mogą wywołać spory, niepokój, jak również mogą być zaczątkiem konfliktów wśród mieszkańców. Dlaczego?

Nie na każdym osiedlu w Gdyni są pergole śmietnikowe, na każdym osiedlu są inne śmietniki. Często wspólnoty mieszkaniowe i spółdzielnie ograniczają teren przeznaczony do wyrzucania śmieci szczególniej tych dużych. Często śmieci wielkogabarytowe bywają niebezpieczne dla środowiska np.:

• stare lodówki
• stare pralki
• telewizory
• radioodbiorniki
• i inne tego typu wrażliwie śmieci

Jest wysoce niepokojące, że miasto rezygnuje z systemu, który sprawdził się. Encyklika i druga rocznica wejścia w życie „ustawy śmieciowej” mogłaby być początkiem gdyńskiej debaty poświęconej ekologii w wymiarze mikro i makroprzestrzeni.