Instytut Pamięci Narodowej w 31. rocznicę wprowadzenia stanu wojennego organizuje kampanię społeczną upamiętniającą jego ofiary.

W dniach 11-13 grudnia 2012 r. na ścianie budynku Instytutu przy Towarowej 28 w Warszawie będzie płonęło symboliczne Światło Wolności. Ma być hołdem złożonym wszystkim ofiarom stanu wojennego i manifestacją przywiązania do idei wolności, demokracji i prawdy niezależnie od czasu i warunków politycznych.

W akcji będzie mógł wziąć udział każdy, zapalając 13 grudnia o 19.30 lampkę w oknie lub wirtualnie na stronie www.ipn.gov.pl. W ramach obchodów rocznicowych Instytut przygotował też interesujące propozycje edukacyjne.

Kampania IPN „Ofiarom stanu wojennego. Zapal Światło Wolności” nawiązuje do gestu solidarności, jaki wobec Polaków żyjących w stanie wojennym w Wigilię Bożego Narodzenia 1981 r. wykonały rzesze mieszkańców ówczesnego wolnego świata. W oknie Pałacu Apostolskiego w Watykanie zapłonęła wtedy świeca. Na znak jedności z rodakami zapalił ją papież Jan Paweł II. Do postawienia w oknach świec wezwał także prezydent USA Ronald Reagan, który w Bożonarodzeniowym orędziu do narodu powiedział: „Polacy zostali zdradzeni przez własny rząd. Ci, którzy nimi rządzą, oraz ich totalitarni sojusznicy obawiają się wolności, którą Polacy tak bardzo umiłowali. (…) Niech płomień milionów świec w amerykańskich domach będzie świadectwem, że światła wolności nie uda się zgasić”.

Po 31. latach od tamtych wydarzeń IPN zachęca Polaków do uczczenia pamięci ofiar stanu wojennego podobnym gestem. Akcja poświęcona jest poległym w starciach z milicją, śmiertelnie pobitym na komisariatach, internowanym, a także, zwykle zapominanym, zmarłym z powodu braku opieki medycznej. Ofiary to także osieroceni, zwolnieni z pracy lub zmuszeni do emigracji z powodów politycznych.

W ramach inicjatyw rocznicowych szkoły w całej Polsce otrzymają tematyczne pakiety edukacyjne. Będą zawierały film Kazimierza Kutza „Śmierć jak kromka chleba” opowiadający o pacyfikacji strajku w katowickiej kopalni „Wujek”, teksty służące jako wprowadzenie historyczne oraz plakaty i naklejki okolicznościowe. Instytut zachęca, by film pokazać młodzieży w czwartek, 13 grudnia, poprzedzając go wykładem o genezie i przebiegu stanu wojennego. Całość może być elementem rocznicowych obchodów szkolnych lub wstępem do debaty na forum klasowym.

IPN proponuje też bardziej nietypową formę edukacyjną – 13 grudnia ulicami Warszawy przejedzie zabytkowy Ikarus 280. Będzie kursował w godzinach od 10.00 do 20.00 na trasie wytyczonej przez miejsca związane ze stanem wojennym. Podróżnych czeka wycieczka z komentarzem historycznym oraz koncert piosenek opozycyjnych. Przejazd autobusem edukacyjnym będzie bezpłatny, początek trasy na przystanku przy placu Konstytucji.

Także na placu Konstytucji już od 6 grudnia będzie można obejrzeć wystawę plenerową „586 dni stanu wojennego”. Upamiętnia ona osobiste dramaty ofiar, indywidualne akty sprzeciwu Polaków, ale też różnorodność postaw podzielonego społeczeństwa. Jednym z jej wątków są reakcje podzielonego żelazną kurtyną świata na dramatyczne wydarzenia w Polsce. Wystawa potrwa do 20 grudnia 2012 r.

13 grudnia w stołecznym Teatrze Kamienica odbędzie się wieczór wspomnieniowy nawiązujący do działań artystycznych konspiracyjnego „Teatru domowego”. Na scenie wystąpi Emilian Kamiński. Zaproszenia będą do zdobycia w konkursie w Strefie Edukacyjnej IPN na Facebooku (www.facebook.com/edu.ipn). Użytkownicy portalu Facebook mogą oddać hołd ofiarom stanu wojennego poprzez ustawienie „Światła Wolności” jako swojego zdjęcia profilowego. „Światło Wolności” można pobrać na stronie www.pamiec.pl/13grudnia.