Polscy historycy apelują o to od lat. Jak twierdzą – chodzi o poznanie prawdy i zakończenie uderzających w Polskę spekulacji. Okazuje się jednak, że nic z tego. Nie będzie ekshumacji ofiar mordu w Jedwabnem. To z kolei oznacza, że prawda o tym wydarzeniu wciąż pozostaje nieznana.

Decyzję o odmowie wszczęcia ponownego postępowania w sprawie mordu w Jedwabnem podjęła Prokuratura Krajowa, której najwyższym zwierzchnikiem jest Zbigniew Ziobro, minister sprawiedliwości. Skąd taka decyzja – nie wiadomo. Oficjalnie stwierdzono, że w sprawie nie pojawiły żadne nowe okoliczności, które umożliwiłyby wznowienie postępowania. Wiemy jednak, że prawdziwe przyczyny mają charakter polityczny.

Wiadomo także, że środowiska żydowskie od lat publicznie głoszą, że nigdy nie zgodzą się na ekshumacje w Jedwabnem. Czy obawiają się prawdy? A może chodzi o coś innego? Pewne jest, że judaizm nie zabrania ekshumacji – a taki argument przeciwko ekshumacji swego czasu próbowali forsować wpływowi Żydzi. Okazało się jednak, że jest to nieprawda.

Zdaniem historyków, ekshumacja ciał ofiar w Jedwabnem jest niezbędna, aby dokonać opisu i oceny zdarzenia, które miało miejsce 1941 roku we wsi Jedwabne. Podobnego zdania jest też IPN.

Do tej pory narracja głoszona przez środowiska żydowskie wskazywała na to, że w Jedwabnem nastąpił pogrom ludności żydowskiej, zabitych zostało co najmniej 340 Żydów, a mordu dokonać miało co najmniej 40 Polaków. Te informacje w żaden sposób nie zostały jednak potwierdzone, nie wiemy kim były i czym zajmowały się ewentualne ofiary zdarzenia, jak zachowywały się w czasie wojny i po której były stronie, nie znamy także roli Niemców, którzy – wiele na to wskazuje – zorganizowali mord, a do egzekucji zmusili mieszkańców wsi.

Brak ekshumacji umożliwia dalsze toczenie spekulacji prowadzących do obarczania za zbrodnie wprost Polaków.