Śladem gdańskich zabytków: Archikatedra Gdańska
Wiele reliktów z dawnych czasów przetrwało do dziś. W parku oliwskim z pewnością można spotkać ich wiele. Jednym z nich jest Archikatedra Gdańska.
W miejscu dzisiejszej Archikatedry Gdańskiej, kiedyś stała filia cysterskiego klasztoru z Kołbacza. Utworzył ją książę pomorski Sambor I w 1186 roku. W czasie najazdów Prusów wiele razy klasztor został spalony. Odbudowany i na nowo niszczony. I tak przez wiele lat. Obecny kształt kościół uzyskał w drugiej połowie XIV wieku, po odbudowaniu z powodu kolejnego spalenia, tym razem całkowitego. W 1594 roku biskup wrocławski Hieronim Rozdrażewski ponownie konsekrował kościół, niestety trzysta lat później władze pruskie zlikwidowały klasztor Cystersów w Oliwie. Kościół i część zabudowań poklasztornych przydzielił parafii katolickiej. Dopiero w 1925 roku, gdy papież Pius XI założył diecezję gdańską, a kościół oliwski uzyskał wyższą rangę. Stał się wtedy katedrą gdańską. Natomiast papież Paweł VI podniósł katedrę do godności bazyliki mniejszej, natomiast Jan Paweł II utworzył archidiecezję gdańską, a bazylika stała się archikatedrą.
Wystrój katedry jest bardzo okazały. Wewnątrz znajdują się 23 ołtarze o niepodważalnej wartości historycznej. Wszystkie pochodzą z XVII wieku i utrzymane są w stylu barokowym i rokokowym. Przeważnie wykonane są z marmuru, a ich treść ikonograficzna oddaje ducha kościoła katolickiego po soborze trydenckim. Największą uwagę gości zwraca dawny ołtarz wykonany w stylu renesansu niderlandzkiego z roku 1605 roku. Dodatkowo wystrój uzupełniają rokokowe kaplice św. Jana Nepomucena i św. Krzyża, grobowiec książąt pomorskich, nagrobek rodziny Kosów oraz cenny artystycznie i kulturowo obraz dwustronny przedstawiający Matkę Boską z Dzieciątkiem, który jest noszony na pielgrzymkach do Kalwarii Wejherowskiej.
Największą atrakcją Archikatedry Gdańskiej są organy oliwskie. Zostały zaprojektowane i zbudowane przez o. Johanna Wilhelma Wulffa na zlecenie ówczesnego opata Jacka Rybińskiego. Instrument posiada 5100 piszczałek, 96 głosy, 14 miechów klinowych i 5 manuały. Wolnostojący stół do gry został umieszczony na środku antresoli. Był on pierwszym tego typu w północno-wschodniej Europie. Z zewnątrz organy ozdobiono rzeźbami w stylu rokokowym i wyposażono je, w czynne do dzisiaj, ruchome elementy. Turyści mogą obejrzeć orkiestrę anielską złożoną z aniołów z dzwonkami i trąbkami, gwiazd i słońca. Organy oliwskie są jednymi z największych w Polsce. Codziennie odbywają się dwudziestominutowe koncerty, podczas których można słuchać muzyki wykonywanej na wielkich organach.
Kolejnym zabytkiem w Archikatedrze Gdańskiej są organy chórowe. Znajdują się one w południowym skrzydle nawy poprzedniej. Powstały w 1680 roku jako instrument 14-głosowy. Twórcą instrumentu był Johann Georg Wulff. Niestety obecnie nie można usłyszeć oryginalnych organów chórowych. W 2003 roku zastąpiono je 17-głosowymi współczesnymi organami o mechanicznej trakturze gry i elektrycznej trakturze rejestrów.Zainstalowano je w zabytkowej szafie organowej dawnych piszczałek. Organy chórowe są połączone z organami wielkimi.
Archikatedra Gdańska z pewnością jest wielką atrakcją, która może cieszyć zarówno oczy jak i duszę. Wielu dbało o to, by istniała. Po kilku podpaleniach i zniszczeniach ona nadal stoi otwarta dla zwiedzających.