Przestępstwo zmuszania do prostytucji. Występek polegający na doprowadzaniu innej osoby (przemocą, groźbą bezprawną, podstępem lub wykorzystując stosunek zależności lub krytyczne położenie) do uprawiania prostytucji podlega stosownej sankcji karnej – do dziesięciu lat bezwzględnego pozbawienia wolności.

W ramach dyspozycji art. 203 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553; tekst jednolity z dnia 30 października 2017 r., Dz. U. poz. 2204, dalej jako k.k.) wskazano, że „kto, przemocą, groźbą bezprawną, podstępem lub wykorzystując stosunek zależności lub krytyczne położenie, doprowadza inną osobę do uprawiania prostytucji,podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10”. Warto jednocześnie podnieść, iż brzmienie tego przepisu nie uległo zmianie począwszy od dnia wejścia w życie obecnego k.k., tj. od 1 września 1998 r. (aktualny k.k. uchwalono 6 czerwca 1997 r.).

W doktrynie prawnokarnej podnosi się, że przedmiotem ochrony jest wolność seksualna osoby zmuszanej do prostytucji a sam art. 203 k.k. nie chroni obyczajności; ponadto wydaje się, że za indywidualny przedmiot ochrony należy też uznać wolność w zakresie wyboru sposobu zarobkowania –zawodu czy rodzaju zatrudnienia – J. Warylewski, Komentarz do art. 203 k.k., [w:] R. Stefański, Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2018 r., system informacji prawnej – Legalis.

Należy podnieść, iż – w myśl orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 2018 r. wydanego w sprawie o sygn. akt IV KK 478/17- „za przestępstwo z art. 203 k.k. odpowiada nie tylko ten, kto spowodował, że pokrzywdzony rozpoczął uprawianie prostytucji, lecz także ten, kto nie pozwolił mu tego zaprzestać”.

Dodatkowo należy zaznaczyć, iż w wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 16 lipca 2009 r. w sprawie o sygn. akt II AKa150/09 wskazano, że „krzywdę wyrządzaną przestępstwem z art. 203 k..k. osobie, która nie uprawiała wcześniej prostytucji i jest krytycznie nastawiona do takiego postępowania, ocenić należy, jako zdecydowanie większą i nieporównywalnie bardziej traumatyczną niż krzywda wynikająca ze zmuszania osoby trudniącej się wcześniej prostytucją do uprawiania jej w warunkach, których ona nie akceptuje i które również dla niej mogą być poniżające”.

Jeśli zaś chodzi o kwestie terminu „krytyczne położenie” to w judykaturze wskazuje się, iż „to taka sytuacja, w której osobie, znajdującej się w nim, realnie grozi doznanie poważnego uszczerbku lub dolegliwości, niebezpieczeństwu temu zaś zapobiec może odpowiednie zachowanie się sprawcy, natomiast <doprowadzenie> to sytuacja wiążąca się ze złamaniem za pomocą m.in. powyższej metody woli ofiary przeciwnej rozpoczęciu lub kontynuowaniu procederu prostytucyjnego”. O powyższym traktuje wyrok Izby Karnej Sądu Najwyższego z dnia 5 lutego 2009 r. w sprawie o sygn. akt II KK 251/08.

Ponadto warto jeszcze wskazać, że zgodnie z orzeczeniem Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 6 maja 2003 r. w sprawie o sygn. akt II AKa 109/03 – „krytyczne położenie, o którym mowa w art. 203 k.k. jako pewien stan faktyczny, w którym znajduje się osoba pokrzywdzona, nie może wynikać z uprzedniego stosowania wobec tej osoby innych, wymienionych w art. 203 k.k. form przestępczego zachowania, tj. przemocy, groźby lub podstępu”.

Na marginesie niniejszych rozważań warto podnieść, że do kodeksu karnego ustawodawca wprowadził również dyspozycje art. 204 k.k. w którym to podniesiono, iż „kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, nakłania inną osobę do uprawiania prostytucji lub jej to ułatwia, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5” (art. 204 § 1 k.k.). Ponadto „karze określonej w § 1 podlega, kto czerpie korzyści majątkowe z uprawiania prostytucji przez inną osobę” (art. 204 § 2 k.k.). Dodatkowo należy podnieść, że „jeżeli osoba określona w § 1 lub 2 jest małoletnim, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10” (art. 204 § 3 k.k.). Wskazany przepis (art. 204 k.k.) stanowi o występku stręczycielstwa (nakłanianie innej osoby do uprawiania narządu) oraz sutenerstwa (tj. czerpania zysków z cudzego narządu).

Zarówno przepis art. 203 k.k. jak i art. 204 k.k. znajdują się w rozdziale XXV kodeksu karnego zatytułowanym „przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności” (art. 197 k.k. – 204 k.k.).