Dziś w Gazecie Bałtyckiej wywiad z adwokatem Zuzanną Miąsko z Kancelarii Adwokackiej Dubois i Wspólnicy, będziemy rozmawiać o Funduszu Kompensacyjnym Zdarzeń Medycznych.

Czym jest Fundusz Kompensacyjny Zdarzeń Medycznych?
Fundusz Kompensacyjny Zdarzeń Medycznych to zupełnie nowa instytucja umożliwiająca pozasądowe dochodzeń roszczeń wynikających z uszczerbku na zdrowiu związanym z pobytem w szpitalu lub podczas udzielania świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych.

Fundusz powstał wskutek nowelizacji ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz niektórych innych ustaw z dnia 16 czerwca 2023 r. Nowelizacja weszła w życie z dniem 6 września 2023 r. Fundusz Kompensacyjny Zdarzeń Medycznych ma zastąpić Wojewódzkie Komisje do Spraw Orzekania o Zdarzeniach Medycznych, które zostają zlikwidowane z dniem 1 lipca 2024 r. na mocy ww. nowelizacji.

Czym jest zdarzenie medyczne?
Zgodnie z ustawową definicją zdarzenie medyczne to zdarzenie, które zaistniało w trakcie udzielania, w efekcie udzielenia bądź zaniechania udzielenia świadczenia zdrowotnego, w konsekwencji którego doszło do zakażenia pacjenta biologicznym czynnikiem chorobotwórczym, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia pacjenta albo śmierci pacjenta, a którego z wysokim prawdopodobieństwem można było uniknąć w przypadku udzielenia świadczenia zdrowotnego zgodnie z aktualną wiedzą medyczną albo zastosowania innej dostępnej metody diagnostycznej lub leczniczej. Zdarzeniem medycznym nie jest sytuacja, w której doszło do dających się przewidzieć normalnych następstw zastosowania metody leczniczej, na którą pacjent wyraził świadomą zgodę.

Kwestia podpisywania dokumentacji medycznej i udzielania przez pacjenta świadomej zgody jest niezwykle istotna, a często bagatelizowana, co jest źródłem wielu nieprawidłowości, jak również stanowi podstawę do formułowania przez pacjentów roszczeń.

Katalog możliwych do zaistnienia zdarzeń medycznych jest więc bardzo szeroki,. Tak naprawdę życie pokazuje, do jakich zdarzeń medycznych, zaniechań, czy nieprawidłowości dochodzi w toku leczenia. Każdą sytuację należy analizować indywidualnie.

Bardzo często dochodzi jednak do błędów w zakresie prowadzonej dokumentacji medycznej, pobierania od pacjentów nieuświadomionych zgód na przeprowadzane procedury medyczne, czy też uzyskiwania zgód po ich udzieleniu.

Czym jest nieświadoma zgoda?
Zgoda nieświadoma to przede wszystkim zgoda udzielona przez pacjenta w sytuacji, gdy nie został poinformowany o możliwych konsekwencjach, czy powikłaniach danego świadczenia medycznego, nie został poinformowany o rokowaniach w przypadku udzielenia, bądź nieudzielenia danego świadczenia medycznego, czy też nie został poinformowany o innych alternatywnych metodach leczenia. Aby zgoda mogła zostać uznana za uświadomioną, musi zostać wyrażona przez pacjenta po uzyskaniu wszelkich informacji, które mogą wpłynąć na jego decyzję w zakresie udzielenia zgody na dane świadczenie medyczne.

Dla kogo jest Fundusz Kompensacyjny Zdarzeń Medycznych?
Dla wszystkich pacjentów, którzy podczas pobytu w szpitalu (również szpitalu uzdrowiskowym, czy psychiatrycznym), bądź w wyniku korzystania ze świadczeń medycznych finansowanych ze środków publicznych doświadczyli zdarzenia medycznego.

Możliwe jest również dochodzenie roszczeń przez spadkobierców osoby, która zmarła w związku z udzielanymi świadczeniami zdrowotnymi.

Jak się korzysta z Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych?
Należy złożyć wniosek do Rzecznika Praw Pacjenta – pisemnie lub elektronicznie. Wniosek podlega opłacie w wysokości 300 zł, która powinna być uiszczona na rachunek bankowy Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych. Wszelkie dokumenty medyczne potwierdzające zaistniałe zdarzenie medyczne, jak również jego konsekwencje oraz potwierdzenie uiszczenia opłaty należy załączyć do wniosku. Możliwe jest wystąpienie do Rzecznika Praw Pacjenta z wnioskiem o zwolnienie z powyższej opłaty w sytuacji gdy wnioskodawca znajduje się w trudnej sytuacji materialnej.

Przy Rzeczniku Praw Pacjenta działa Zespół do spraw Świadczeń z Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych, który analizuje wniosek oraz załączoną do niego dokumentację, a następnie w terminie 2 miesięcy od jego otrzymania sporządza opinię w przedmiocie wystąpienia zdarzenia medycznego i jego skutków. Następnie Rzecznik Praw Pacjenta w terminie trzech miesięcy od uzyskania kompletnego wniosku powinien wydać decyzję o przyznaniu bądź odmowie przyznania świadczenia kompensacyjnego.

Kto najczęściej korzysta Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych?
Z pewnością osoby, które mają poczucie, iż opieka w szpitalu, czy udzielone ze środków publicznych świadczenia nie przebiegły prawidłowo, czy też nie doprowadziły do uzyskania spodziewanych efektów. Trudno w tym momencie o głębszą analizę, bowiem do Rzecznika Praw Pacjenta wpłynęło na ten moment zaledwie niecałe 200 wniosków. To bardzo mało. Najprawdopodobniej wynika to z nieświadomości pacjentów o istnieniu Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych i możliwości, które w związku z jego powstaniem mają.

Czy jest okres, przedawnia, czas w którym można skorzystać z Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych?
Wniosek o przyznanie świadczenia można złożyć w ciągu roku od uzyskania informacji o uszkodzeniu ciała, rozstroju zdrowia lub zakażeniu albo śmierci pacjenta, jednak nie później niż w ciągu 3 lat od dnia, w którym nastąpiło to zdarzenie. Co kluczowe zdarzenie, które stanowi podstawę skierowania wniosku o wypłatę świadczenia kompensacyjnego albo powzięcie wiedzy o tym zdarzeniu musi nastąpić po dniu 6 września 2023 r.

Jakiej wysokości odszkodowania, można uzyskać z Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych?
Od 2 do 200 tysięcy złotych jednorazowego świadczenia kompensacyjnego. Zatem jeżeli doznany w placówce szpitalnej uszczerbek wiąże się z trwałą niepełnosprawnością, koniecznością ponoszenia kosztów powracania do zdrowia, czy sprawności, bądź niemożnością podjęcia pracy, wysoce prawdopodobne jest, iż świadczenie to nie będzie wystarczające. W takiej sytuacji uzasadnione byłoby wystąpienie z powództwem o zasądzenie renty na poczet utraconych w przyszłości dochodów, przyszłych kosztów leczenia, odszkodowania za już poniesione koszty leczenia oraz zadośćuczynienia za krzywdę.

W przypadku śmierci pacjenta każda z uprawnionych osób, czyli rodzice pacjenta, jego małżonek (niepozostający w separacji) lub partner, może uzyskać kwotę od 20 do 100 tysięcy złotych.

Co chciała by Pani, dodać naszym czytelnikom o procedurze Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych?
Kluczowe jest to, że w przypadku dochodzenia roszczeń w tym trybie, do ubiegania się o wypłatę z Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych nie jest konieczne udowodnienie winy szpitala, czy też personelu medycznego. A to właśnie udowodnienie winy rodzi najwięcej trudności dowodowych w toku postępowań sądowych, często jest wręcz niemożliwe. Bez udowodnienia winy, nie może być natomiast przyznane żadne zadośćuczynienie, czy odszkodowanie. Fundusz Kompensacyjny Zdarzeń Medyczny ten problem rozwiązuje, jednak możliwe do uzyskania świadczenie jest jednorazowe i ograniczone kwotowo.

Fundusz Kompensacyjny Zdarzeń Medycznych stanowi zatem możliwość uzyskania świadczenia pieniężnego w sytuacji, gdy doszło do zdarzenia obiektywnie niepożądanego, natomiast nie jest skutkiem zawinionego działania lub zaniechania placówki bądź personelu medycznego, bądź wina ta jest niemożliwa do udowodnienia.

Czy uważa Pani, że obywatelskich projekt ustawy o rencie socjalnej powinien być uchwalony przez Sejm RP?
Popieram inicjatywy obywatelskie, które mają na celu poprawić jakość życia i pozwolić na jak największą samodzielność oraz wszechstronny rozwój i realizowanie pasji przez osoby niepełnosprawne. Zatem trzymam kciuki za niezwłoczny sukces również tej inicjatywy.

Dziękuję za rozmowę.