Nowe badania wskazują, że nadmierne picie kawy – czterech filiżanek dziennie – jest szkodliwe… ale tylko dla tych przed 55 rokiem życia. Jakie jest prawdopodobieństwo śmiertelności? – zastanawia się Suzi Gage z The Guardian.

Wiele gazet w zeszłym tygodniu ostrzegało młodych ludzi (osób poniżej 55), że picie więcej niż 28 filiżanek kawy tygodniowo – czterech filiżanek dziennie – może prowadzić do zwiększonego ryzyka ogólnej śmiertelności. Innymi słowy, za dużo kawy może być potencjalnym zabójcą.

Raporty oparte są na podstawie badań przeprowadzonych w Mayo Clinic Proceedings, a zostały opublikowane w Guardian, Daily Mail i Telegraph.

Czy powinniśmy się zatem martwić?

Suzi Gage

Badanie jest ogromne (objęto nim prawie 50.000 osób) i przeprowadzone na szerokim przedziale wiekowym. Jednakże oceny picia kawy dokonano tylko raz – na początku badania. Uczestnicy zostali poproszeni o podanie liczby filiżanek kawy wypijanej przez tydzień. Pytający nie zadawali innych zróżnicowanych pytań. Dlatego badanie to nie może być wiarygodne, do tego badanie tak ogromnej liczby respondentów i gromadzenie danych zajęłoby zbyt wiele czasu.

Istnieje ogromna różnica w zawartości kofeiny w zależności od filiżanki i upodobań pijącego. Porównaj kawę szatana – potwora z łańcucha – do pół łyżeczki słabej w filiżance i innych, które można zrobić samodzielnie, jednak wszystkie tego rodzaju szczegóły nie są pobierane w tym badaniu. Autorzy badań stwierdzają, że picie kawy jest stosunkowo stabilne w życiu ludzi dorosłych, ale nadal może być tak, że ludzie, którzy pili dużo filiżanek kawy od początku, mogli obniżyć spożycie później… Na przykład, stabilne picie kawy w życiu zawodowym zostało obniżone po przejściu na emeryturę. I to jest ważne, ponieważ raporty donoszą, że zbyt wiele kawy jest szkodliwe tylko dla młodych ludzi.

To szczególne zagrożenie młodych osób daje do myślenia. Nie stwierdzono związku między piciem kawy i śmiertelnością w przypadku rozpatrywania całej grupy badanych, ale tylko wtedy, gdy zastosowano podział wiekowy, taką zależność dostrzeżono w młodszej wiekowo grupie. Wydaje się to całkiem możliwe, gdy przyjrzeć się podziałowi, chyba jednak dobrze znać teoretyczne powody tych różnic…

Jaki jest wpływ kawy na osoby starsze, a jaki na młodsze? Dokument tak naprawdę nie daje żadnych wskazówek, dlaczego przeprowadzono tę analizę, więc trudno powiedzieć.

Badanie uwzględnia potencjalne różnice między pijącymi kawę i nie pijącymi kawy, które mogłyby mieć wpływ na zachorowalność (tak zwanych czynników zakłócających – ludzie, którzy piją kawę mogą być palaczami lub mają, na przykład, wyższe ciśnienie krwi). Różnice te badanie kontroluje za pomocą następujących czynników: picie napojów (z kofeiną lub nie), aktywność fizyczna, wskaźnik masy ciała, palenie tytoniu, używanie alkoholu, cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, poziom cholesterolu, i historia rodzinna choroby sercowo-naczyniowej.

Jest to duża lista, ale nie bierze pod uwagę różnic, które mogłyby wyjaśnić wiek konkretnych ustaleń. Na przykład, młodzi ludzie mogą pić dużo kawy, bo mają stresującą pracę. Stres nie jest dobry dla zdrowia, ale nie jest brany pod uwagę. Mogą oni także używać narkotyków, co jest związane z prowadzeniem bardziej ryzykownego stylu życia i zagrożeniami, które wynikają z ich przyjmowania. Autorzy nie przedstawiają w dokumencie żadnych danych opisowych o zastosowanym podziale wiekowym. Dlatego nie wiadomo, jak wiele osób w próbie było powyżej lub poniżej 55 lat, a co najważniejsze, jak wiele osób, które zmarły było powyżej lub poniżej 55. Bezpieczniej założyć, że zmarło więcej osób, które były ponad 55 lat.

Patrząc na wykres, który przedstawia podział według wieku i płci, przedziały wiarygodności (miara dokładności ustaleń) są dość szerokie. Jest to szczególnie prawdziwe w przypadku kobiet. Z wykresu wynika, że wśród konsumentów o najwyższym spożyciu kawy, nie ma w rzeczywistości różnicy między wiekiem i płcią, a wszystkie przedziały wiarygodności krzyżują się ze sobą.

Innym, nieco nietypowym, aspektem ustaleń jest to, że nie ma efektu „dawka-odpowiedź”. Jeśli było coś w kawie, co podnosiło ryzyko śmierci, można się spodziewać, że trochę kawy zwiększało to ryzyko trochę i będzie nadal coraz bardziej szkodliwe. Jednak wyniki i wnioski sugerują, że jest to postrzegane jako ryzyko tylko dla skrajnych poziomów konsumpcji kawy.

To nasuwa pytanie, czy jest coś jeszcze poza kawą, mające bezpośredni związek przyczynowy ze śmiertelnością. Autorzy sugerują, że geny mogą odgrywać rolę w interakcji pomiędzy wiekiem a ryzykiem, ale to jest hipoteza. Mogą być inne wyjaśnienia. Wszystko to nie oznacza, że kawa jest dla Ciebie dobra i nie znaczy, że nie zwiększa ryzyka śmierci. Podobnie jak wszystkie leki, używane w nadmiarze.

Jednak ten dokument nie jest wystarczający, zwłaszcza w porównaniu do innych badań, które pokazują zupełnie odwrotny skutek. W artykule w New England Journal of Medicine z zeszłego roku znaleźć można informacje, że Ci, którzy pili kawę, byli w rzeczywistości mniej narażeni na ryzyko śmierci (choć warto zauważyć, że badania były starsze i dotyczyły średniej wieku w latach 60.).

Tłumaczenie z oryginału: Zenon Lica

http://www.theguardian.com/science/sifting-the-evidence/2013/aug/19/coffee-drinking-study-report