Znaczenie rytmów w kształtowaniu umiejętności matematycznych cz.1
Słowo rytm zazwyczaj wywołuje skojarzenia związane z tańcem i muzyką. Rzadziej myśli się o nim w kontekście aktywności człowieka, czyli powtarzalności pewnych czynności, takich jak mycie, ubieranie się, jedzenie, ale także dnia i nocy, dni tygodnia, miesięcy, pór roku, momentu snu oraz aktywności itp. Każda osoba dorosła zdaje sobie z tego sprawę. Dzieci uczą się to dostrzegać, ponieważ rytmy to także regularność. Aby móc je dostrzec, niezbędna jest zdolność do wychwytywania prawidłowości i korzystania niej.
Już dziecko będące w łonie matki rejestruje pewne prawidłowości, którymi są: rytm bicia serca matki, jej oddychania, jej głosu i kołysania przez nią dziecka podczas poruszania się. Dziecko odczuwa to wszystko i kojarzy mu się to z poczuciem bezpieczeństwa, dlatego po przyjściu na świat te wszystkie elementy uspokajają je i są dla niego przyjemne. Natomiast uregulowany rytm dnia wpływa pozytywnie na jego zdrowie i rozwój umysłowy.
Zdolność do wychwytywania regularności pozwala odróżnić chaos, który powoduje u człowieka niepokój i jest nieprzewidywalny, od harmonii, w której wszystkie elementy współgrają ze sobą. Wspomina o tym W. H. Calvin, podkreślając rolę inteligencji w procesie znajdywania porządku w takich sytuacjach, które wcześniej były uważane za nieuporządkowane. Stąd patrząc np. na abstrakcyjny obraz, umysł człowieka wynajduje pewne regularności, próbując określić, z czym mu się kojarzą. Dwie osoby patrzące na ten sam obraz widzą najczęściej co innego, ponieważ spostrzegają go przez pryzmat swojej wiedzy i doświadczenia. W tym co nieznane, zarówno dorosły jak i dziecko, szukają regularności, by móc je zrozumieć i uporządkować. Dzięki temu mają poczucie kontroli nad sytuacją i jest to dla nich przyjemne doznanie. To właśnie spokój, odczuwanie przyjemności i poczucie bezpieczeństwa sprawiają, że dzieci i dorośli podejmują trud mający na celu wprowadzenie porządku w swoim otoczeniu.
Rytmy są szczególnie widoczne w trakcie kształtowania się u dziecka umiejętności liczenia (przeliczania obiektów), rachowania (dodawania i odejmowania), pomiaru wielkości czy też tworzenia figur geometrycznych. By zrozumieć przedmiot jakim jest matematyka niezbędna jest ukształtowana zdolność do wychwytywania i korzystania z regularności, gdyż prawie wszystkie umiejętności i wiadomości matematyczne opierają się na niej.
W drugiej części tego artykułu zostaną omówione szczegółowo sposoby poznawania i porządkowania świata przez dzieci, ich znaczenie w edukacji matematycznej i przykłady zadań, które przyczyniają się do rozwijania zdolności wychwytywania i korzystania z regularności.