Pierwszy w Polsce system pozwalający zdobyć każdemu on-line precyzyjne i szczegółowe dane o chronionej przyrodzie udostępnia Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Gdańsku. Pogodzi interesy inwestorów jak i ekologów.

System obejmujący swoim zasięgiem województwo pomorskie widziany z zewnątrz oczami jego użytkownika to internetowy portal, gdzie na komputerowej mapie województwa pomorskiego odnajdziemy informacje ważne informacje dotyczące środowiska naturalnego w dowolnie wybranym przez nas miejscu.

– Przede wszystkim chcemy udostępnić wiedzę, której zdobycie do tej pory wiązało się pisaniem listu bądź osobistą wizytą w naszej instytucji, przeglądaniem archiwów, skanowaniem lub drukowaniem map – przekonuje Hanna Dzikowska, dyrektor Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Gdańsku.

RDOŚ, jako instytucja nadzorująca ingerencję człowieka w środowisko ma statutowy obowiązek informowania o tym, jak na danym obszarze przyroda jest chroniona.
Ochrona środowiska naturalnego odbywa się w np. granicach rezerwatów przyrody, parków narodowych, parków krajobrazowych ale z ograniczeniami dotyczącymi inwestycji należy się też liczyć w ramach tzw. obszarów Natura 2000. Portal pokazuje precyzyjnie granice tych wszystkich obszarów.

Komu może się przydać taka informacja?

– Na przykład inwestor, budujący drogę, hotel czy zakład produkcyjny powinien wiedzieć i brać pod uwagę, czy inwestycja nie znajduje się w pobliżu chronionego obszaru, albo wręcz na jego terenie i w związku z tym, czy nie musi stosować się do wynikających w tego ograniczeń – mówi Dzikowska.

System wprowadzany przez RDOŚ pozwala zdobyć taką informację on-line, co jest szczególnie ważne, jeszcze na etapie wyboru terenu pod inwestycję. To innowacyjne rozwiązanie umożliwia pozyskanie danych nie tylko na temat granic chronionych obszarów, ale również na temat fauny i flory tam występującej. Informacja o obszarach występowania chronionych gatunków może również wpłynąć na czas realizacji inwestycji. Dla innych sąsiedztwo rezerwatu czy obszaru chronionego może być pozytywnym czynnikiem decydującym o wyborze miejsca pod inwestycję np. sanatoryjną, czy wypoczynkową.

Dzięki przyjaznemu dla użytkownika interfejsowi systemu można szybko obliczyć powierzchnię planowanej pod inwestycję działki i odległości od siedlisk ptaków czy rezerwatu przyrody.

Te same informacje, które są pomocne inwestorom, przydadzą się też na pewno ekologom, obrońcom przyrody dbającym na przykład o chroniony gatunek lub też zwykłym mieszkańcom, którzy chcieliby wiedzieć, czy planowana koło ich domostw droga, czy elektrownia wiatrowa jest budowana zgodnie z przepisami. Ułatwi też pracę urzędnikom planującym np. zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

– System oszczędza więc czas, ale również pieniądze jego beneficjentów, eliminując konieczność przybywania do siedziby RDOŚ w poszukiwaniu potrzebnych danych lub korzystania z poczty. To wiąże się z kosztami podróży z nieraz odległych miejsc województwa, ale też nieraz z wielodniowym czasem oczekiwania – zachwala dyrektor Dzikowska. – Tym bardziej, że korzystanie z niego jest bezpłatne.
System tworzą dane i specjalistyczne oprogramowanie, ale też szybkie serwery. Działa przez 24 godziny na dobę i przez siedem dni w tygodniu.

– Te zalety systemu powodują, iż wierzymy, że koszt jego powstania wynoszący 470 tysięcy złotych sfinansowany z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska bardzo szybko się zwróci – przekonuje dyrektor Dzikowska.

Warto podkreślić, że informacje zdobyte w systemie i wydrukowane, mogą pełnić role oficjalnych dokumentów używanych w procesach wydawania decyzji czy uzgodnień środowiskowych.

Portal dostępny jest pod adresem: http://www.portalgis.gdansk.rdos.gov.pl
lub http://portalgis.gdansk.rdos.gov.pl

Projekt w liczbach

• 1300 arkuszy map wprowadzono do systemu podczas jego przygotowywania
• 100 000 siedlisk roślin i zwierząt zaznaczono na mapach systemu – np. torfowisk albo brzezin bagiennych.
• 4000 spraw rocznie związanych z uzgadnianiem warunków zabudowy i zagospodarowania terenu inwestorów indywidualnych i przedsiębiorców, to inwestycje powstające na terenach, gdzie występują również formy ochrony przyrody.

JAK DZIAŁA WYSZUKIWANIE

Przeszukiwanie mapy, która może zejść do bardzo małej skali (1:5000 – 1 cm=50 m) możemy zasadniczo prowadzić na dwa sposoby. Pierwszy polega na wpisaniu nazwy interesującej nas miejscowości. System kieruje nas, przybliża nam okolice tej miejscowości.
Drugi polega na wyszukiwaniu według: miejsc występowania zwierząt i rośliny, form ochrony przyrody (parków i rezerwatów), obszarów chronionego krajobrazu (wiatraki, kultura regionalna).

CO PROPONUJE PORTAL

Umożliwia płynne przybliżanie i oddalanie. Poprzednie systemy wykorzystywane przez RDOŚ nie pozwalały nie posiadały tej funkcji.
Rysuj i zmierz. Można za pomocą kilku kliknięć komputerową myszką zmierzyć odległość od rezerwatu przyrody, ale też powierzchnie (kołowe, prostokątne i inne). Przydaje się to na przykład, kiedy dokładnie chcemy wiedzieć, jaki procent całej naszej działki stanowi powierzchnia terenu chronionego. Od tego parametru zależy tryb postępowania wobec naszej inwestycji instytucji ochrony przyrody, która oceni czy wpływ jest znaczący czy nie.

Portal daje również możliwość określenia odległości planowanej zabudowy od brzegu rzeki czy jeziora. Odległość mniejsza niż 100 m od brzegu ogranicza bowiem możliwość realizacji konkretnej inwestycji.

Zakładki. Znajdujemy obszary, miejsca w interesującej nas skali i ujęciu i tworzymy zakładki tych miejsc. Przy kolejnym wejściu do systemu szybko możemy do nich „wracać” w takim stanie jak je tam „zostawiliśmy”. Pozwala to poruszać się po ulubionych miejscach bez zbędnego przeszukiwania mapy.

Dane z innych serwerów na tle naszego. Funkcja, która umożliwia pobranie danych i innych systemów i map na przykład z mapy hydrologicznej Polski, czy dane o charakterze katastralnym.
Zostaw wiadomość. Sposób umożliwiający poinformowanie administratora systemu o spostrzeżeniach dotyczących środowiska np. o tym, ze na konkretnym obszarze zauważony został nowy gatunek roślin czy zwierząt.

JAK TO ZROBILIŚMY

Specjalny zespół fachowców (botaników, zoologów) powołany został specjalnie do przeprowadzenia inwentaryzacji przyrodniczych cennych elementów przyrody w gminach. Był to jedyny zespół tego typu w Polsce. Mapy papierowe z cennymi elementami przyrody tworzone były w latach 1991 do 2006, a po zakupie nowoczesnych serwerów zeskanowane. Kolejnym etapem było trwające ponad rok czasu przerysowywanie obiektów analogowych na postać cyfrową do bazy danych w RDOŚ.

CO DALEJ

Możliwości rozwoju. Chcemy by portal w przyszłości pozwolił też oszczędzić inwestorom miliony złotych wydawane przez nich na opracowania środowiskowe przy decyzjach RDOŚ. By to osiągnąć, będziemy dane z zasobów RDOŚ wprowadzać do systemu, by w przyszłości mogli z nich korzystać kolejni inwestorzy.