„Związek Gmin Wyznaniowych Żydowskich jest zdumiony i wstrząśnięty wypowiedzią Pani Minister Oświaty, Anny Zalewskiej, która w rozmowie z Moniką Olejnik w programie „Kropka nad i” 13 lipca br. nie potrafiła nazwać sprawców mordów w Jedwabnem i w Kielcach”.

Mogę zrozumieć, że wypowiedź pani minister komuś się nie spodobała. W mojej ocenie wypowiedź nie była ani błyskotliwa, ani nawet fortunna. Jednakże znacznie bardziej dziwi mnie fragment dalszego ciągu oświadczenia przesłanego Katolickiej Agencji Informacyjnej. Autorzy ni mniej, ni więcej, tylko przyrównują wydarzenia w Jedwabnem i Kielcach do, uwaga, mordu katyńskiego i wywołania drugiej wojny światowej.

W tym momencie myślę, że nie muszę wyjaśniać tytułu. Mimo to zaznaczę: w wyniku mordu w Jedwabnem zginęło wg różnych źródeł ok. 300 osób. To, co niektórzy nazywają „pogromem kieleckim”, pochłonęło ok. 40 ofiar śmiertelnych.

Zgadzam się, że oba te wydarzenia były tragiczne. Dla tych, którzy utracili swoich bliskich, był to nawet „koniec świata”. Ale stawianie znaku równości pomiędzy tymi zdarzeniami, powtarzam, tragicznymi, dla nas w jakiś sposób wstydliwymi, może kłopotliwymi, a wybuchem drugiej wojny światowej (liczba polskich ofiar szacowana na sześć milionów, co stanowiło około 17 % ludności kraju) czy masowym mordzie w Katyniu (przypominam, ponad dwadzieścia tysięcy rozstrzelanych oficerów, inteligentów i żołnierzy) jest co najmniej propagandowym nadużyciem.

Pytanie, jakie ciśnie się na usta, brzmi: w jakim celu realizowana jest taka propagandowa akcja? Czy dla zachowania pamięci? Czy dla uzyskania pewności, że coś takiego nie może się powtórzyć? A może przyczyny są inne? Może mamy, jako Naród, bić się w piersi w nieskończoność? Może mamy czuć się jak naród gorszej jakości (gorszego sortu)? Może mamy zapomnieć o ofiarach żydowskich oprawców działających w strukturach Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego czy wcześniej – radzieckiej partii bolszewickiej? O tym też trzeba pamiętać.

Pewne kręgi żydowskie bardzo dbają o to, by pamięć o Zagładzie nie zaginęła. Staramy się pomagać im w pielęgnowaniu tej pamięci. Jesteśmy wdzięczni, że czasem wspominają o Polakach, którzy pomogli im przetrwać to, co w ich historii wydaje się najtragiczniejsze. Ale retoryka stosowana właśnie w sytuacjach kolejnych rocznic, ciągłe podkreślanie, że wśród Polaków byli także zabójcy Żydów (a w jakim kraju, wśród przedstawicieli jakiego narodu ich nie było?) nie sprzyja budowaniu dobrych relacji polsko – żydowskich.

Może warto byłoby zastanowić się, czy przypadkiem jedną z przyczyn zarzucanej nam, Polakom, swoistej niechęci do Żydów, nie jest właśnie takie, jednostronne przedstawianie historii. Tę często mieliśmy wspólną. I zróbmy wszystko, żeby taka była nie tylko nasza historia, ale i przyszłość. Bo tego potrzebują i Polacy, i Żydzi.