Franciszkanie w Gdyni i wyzwania współczesności
Gdyński klasztor ojców franciszkanów pod probostwem ojca Stanisława Krefta przechodzi gruntowny remont. Nie jest to jednak łatwe.
Krótki rys historyczny gdyńskiego klasztoru ojców Franciszkanów.
Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę po I wojnie światowej, nie wróciły już do franciszkanów pomorskie klasztory: Toruń, Chełmno, Nowe, Gdańsk, Braniewo i Królewiec. Jednak w 1935 roku przybyli franciszkanie ponownie nad Bałtyk i osiedlili się w Gdyni na wzgórzu zwanym pierwotnie Wzgórzem Focha, po wojnie – Wzgórzem Nowotki, a ostatnio przemianowanym na Wzgórze św. Maksymiliana.
Ordynariusz chełmiński, ks. bp Stanisław Okoniewski 15 października 1935 roku wydał pozwolenie na budowę franciszkańskiego klasztoru w Gdyni. Kongregacja ds. Zakonnych 7 stycznia 1936 roku zezwoliła na kanoniczne założenie klasztoru, co nastąpiło już 11 stycznia 1936 roku. Z miejsca przystąpiono do budowy klasztoru i kaplicy publicznej. W maju 1938 roku pierwotny obiekt był gotowy i został poświęcony. W uroczystości poświęcenia obiektu, wziął udział również ówczesny gwardian Niepokalanowa święty Maksymilian Kolbe.
Wojna, która wybuchła we wrześniu 1939 roku, nie tylko rozproszyła pierwsza grupę franciszkanów gdyńskich, ale zadała im bolesne straty. W Piaśnicy rozstrzelano młodego o. Henryka Jamroga ; w Skarżysku -Kamiennej rozstrzelano o. Anatola Gałuchę, a w obozie w Gusen zmarł br. Maciej Gruszka. Przez obóz przeszedł też br. Korneli Kaczmarek a w okolicznościach bliżej nieznanych zaginął br. Florian Masłowski
W kwietniu 1945 franciszkanie powrócili do Gdyni i przywrócili klasztor do używalności. Biskup chełmiński Kazimierz Kowalski 15 sierpnia 1949 roku erygował przy klasztorze parafię pw. św. Antoniego Padewskiego.
27 października 1957 roku poświęcono kamień węgielny pod obecny kościół i rozpoczęto jego mozolną, z wielkimi przeszkodami ze strony władz komunistycznych, budowę. 18 grudnia 1960 roku poświęcono i oddano do użytku górny kościół. 20 grudnia 1970 roku oddano do użytku dolny kościół.
Gdy powstała nowa Prowincja Gdańska przygotowano plany . Na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XX wieku zrealizowano zmiany wewnętrznej orientacji górnego kościoła przenosząc główny ołtarz ze ściany północnej na ścianę wschodnią kościoła.
W latach 1989-1996 dobudowano nowe, trzykondygnacyjne skrzydło klasztoru.
Parafia św. Antoniego Padewskiego w Gdyni jest bardzo żywotna pod względem różnych akcji religijnych, charytatywnych i kulturalnych. Od lat kilkunastu jest tu dobrze zorganizowane „Franciszkańskie S.O.S”. W imprezach takich, jak śniadania wigilijne, wielkanocne czy z okazji uroczystości patrona parafii św. Antoniego, gromadzi się około sześciuset ubogich, bezdomnych i potrzebujących wsparcia. Akcja S.O.S. otacza specjalną opieką dzieci z rodzin uboższych, przygotowując dla nich kilka razy w roku paczki żywnościowe i z przyborami szkolnymi.
W tak zwanym „dolnym kościele” odbywają się często różne imprezy kulturalne, jak np. wystawy, koncerty itp. Tę działalność prowadzi Franciszkańskie Centrum Kultury – Gdynia. Od wielu już lat istnieje przy naszym kościele specjalna opieka duszpasterska nad dziećmi upośledzonymi i specjalnej troski. Istnieje duszpasterstwo głuchoniemych i niewidomych. Prężnie rozwijają się grupy młodzieży i dzieci. – źródło historyczne Gdyńskiego klasztoru.
Proboszcz i Gwardian o. Stanisław Kreft w Lutym 2014 zapowiedział :
‘’Witam serdecznie, Szanowny Panie Bronisławie… Niewątpliwie ma Pan rację, że konieczny jest przy naszym kościele podjazd na wózki, to nie ulega najmniejszej wątpliwości. Wiem o tym i tą inwestycję mamy w planie ale po kolei: na wiosnę planujemy dokończenie schodów prowadzących na chór od strony ul. Ujejskiego, potem stopni przed wejściem dolnym od ul. Ujejskiego, które są po prostu popękane i dopiero wtedy moglibyśmy zamontować podjazd dla wózków. Jeśli chce Pan w jakiś sposób pomóc w tej sprawie zapraszam do mnie na rozmowę, może poczynimy jakieś postanowienia.’’
Jak wynika z rysu historycznego gdyńskiego klasztoru ma on już 80 lat, a jego utrzymanie jest dla ojców franciszkanów ogromnym wyzwaniem. Ojciec Stanisław Kreft podołał temu wyzwaniu i przeprowadził:
- Remont schodów od strony śródmieścia ul. Partyzantów, jak również wymienił rynny odprowadzające wodę, również wzmocnił fundamenty. Remont był konieczny, bo okazało się, że woda zaczęło zalewać wewnętrzne mury, co prowadziło do powstawanie pleśni. Zamontowany został również nowoczesny piorunochron.
- Wyremontował przyklasztorną kaplicę św. Antoniego.
- Odnowił też Kancelarię Parafialną. „Kancelaria jest miejscem spotkania z parafianami, stąd winna być miejscem przyjaznym, schludnym. Oceniliśmy, że potrzebne jest malowanie i pewne zmiany w środku. Remont przeprowadził pan Jan, któremu przy okazji dziękujemy za jego zaangażowanie w parafii i klasztorze”.
Jak mówi ojciec Gwardian – remont schodów od ulicy Partyzantów został zakończony 18.10.2012 roku, obecnie trwa remont schodów i wejścia od ulicy Ujejskiego do Kościoła ojców Franciszków. Warto przypomnieć, że klasztor powstał dzięki zaangażowaniu ludzi i ich ofiarności i tym razem przy przeprowadzaniu remontów widać uczestnictwo parafian i przyjaciół ojców franciszkanów.
W kolejnych latach dużym wyzwaniem dla ojca proboszcza jest opracowanie zmian w sposobie ogrzewania gdyńskiego klasztoru. Tu warto zauważyć, że kościół ojców Franciszkanów to nie tylko parafia św. Antoniego, ale i Sanktuarium św. Maksymiliana.
Źródła historyczne mówią :
Uroczystość liturgicznego otwarcia Sanktuarium miała miejsce w niedzielę dnia 21 października 1973 roku. Otwarcia dokonał Pasterz Diecezji Chełmińskiej. Na genezę powstania i otwarcia Sanktuarium złożyły się pewne fakty i okoliczności, które upoważniły Klasztor gdyński do wzniesienia Świętemu okazałego i monumentalnego dzieła. Najważniejsze z nich to obecność św. Maksymiliana przy poświęceniu kaplicy i klasztoru w Gdyni w dniu 28 maja 1937 roku, Jego beatyfikacja, szerzący się kult Błogosławionego wśród wiernych parafii i mieszkańców Gdyni, oraz tak zwany „Rok Maksymilianowski w Polsce”. Ks. Abp Tadeusz Gocłowski, Metropolita Gdański, w październiku 2006 roku ustanowił to miejsce Archidiecezjalnym Sanktuarium św. Maksymiliana.
Projekt Sanktuarium wykonali i pracami kierowali: p. mgr Mieczysław Kościelniak, współwięzień św. Maksymiliana oraz p. mgr inż. arch. Włodzimierz Wajnert. Metaloplastykę wykonał p. mgr Józef Fukś z pomocą p. mgra Józefa Szczepanika. Malarstwo ścienne jest dziełem plastyka p. mgra Mieczysława Kościelniaka. Prace w szlachetnym kamieniu wykonał ze swoją ekipą budowlaną p. inż. Piotr Żarnowski.
Dlatego problem ogrzewania jest poważny, ojcowie radzą sobie doraźnie z tym problemem w ten sposób, że parafianie wpłacają na konto parafii ofiary na doraźne ogrzewanie.
Moim zdaniem mając na uwadze położenie Kościoła pod wezwaniem św. Antoniego, (tj. na Wzgórzu św. Maksymiliana) zasadnym byłoby przemyślenie przez parafia zamontowania paneli słonecznych z wspomaganiem transformatora. Pozwoliło by to na :
- ograniczenie kosztów, a w zasadzie likwidacje kosztów przeznaczonych na energie elektryczną
- montaż ogrzewania elektrycznego w całym komplecie klasztornym bez konieczności ponoszenia kosztów zewnętrznych w związanych z ogrzewaniem
- bezpłatne oświetlenie kościoła
- pozwoliłoby to też na zwiększenie budżetu na bieżące remonty
Nie ulega wątpliwości, że montaż paneli słonecznych to duże i drogie rozwiązanie, ale w dłuższej perspektywie czasu pozwoli na zwiększenie budżetu parafii na bieżące wydatki.
Warto tu zaapelować do firm i ludzi dobrej woli o pomoc ojcom franciszkanom w przeprowadzeniu tych modernizacji poprzez zasponsorowanie i wpłaty na rzecz tych remontów.
Dane parafii : Klasztor OO. Franciszkanów ul. Ujejskiego 40, 81-426 Gdynia tel. (58) 622-02-38 fax. (58) 622-05-76 konto klasztorne: 46124012391111001002952102 z dopiskiem remonty.
Kontakt z proboszczem w sprawach remontu i inwestycji jest możliwy w czasie otwarcia Kancelarii Parafialnej :
Godziny otwarcia:
- w okresie IX-VI – kancelaria czynna od wtorku do piątku w godz. od 10.00 do 12.30 i od 16.00 do 17.00;
- w okresie wakacyjnym (VII-VIII) kancelaria czynna od wtorku do piątku w godz. od 16.00 do 17.30;
- kancelaria jest nieczynna w pierwsze piątki miesiąca i w święta;
Warto pomóc ojcom franciszkanom z gdyńskiego klasztoru.